Finlandiya’da yapılan bir ankete katılanların çoğu, İsveç’in NATO üyelik süreci Türkiye’nin vetosu nedeniyle daha uzun sürerse, ülkelerinin ittifaka tek başına katılması gerektiği görüşünde.
Ankete katılanların yüzde 53’ü, “İsveç’in üyeliğine onay süreci Türkiye’nin muhalefeti gibi nedenlerle uzarsa Finlandiya, İsveç’in NATO’ya girmesini beklemeli mi?” sorusuna “Hayır” yanıtını verdi.
Ankete katılanların yalnızca yüzde 28’i Finlandiya’nın İsveç’i beklemesi gerektiğini söyledi.
Taloustutkimus şirketi tarafından yapılan Fin gazetesi Ilta-Sanomat ‘de yayınlanan ankete 1,21 Finli katıldı. Anket 30 Ocak-1 Şubat ortasında yapıldı.
Görüşmeleri askıya alan Kuran-ı Kerim yakma eylemi
Geçtiğimiz Mayıs ayında NATO’ya katılmak için resmi başvuruda bulunan İsveç ve Finlandiya, güvenlik gerekçesiyle üyeliğine karşı çıkan Türkiye ile aylarca üçlü görüşmeler gerçekleştirdi. Geçtiğimiz Haziran ayında Madrid’de düzenlenen NATO zirvesinde üç ülkenin imzaladığı anlaşma kapsamında yürütülen müzakerelerde İsveç ve Finlandiya, çeşitli taahhütlerle Ankara’nın çekincelerini hafifletmeye çalışıyordu.
Ancak Türkiye, İsveç’in başkenti Stockholm’deki Türk Büyükelçiliği önünde Kuran-ı Kerim yakma eylemi nedeniyle geçen hafta üçlü görüşmeleri askıya aldı. İsveç’in bu eylemden sonra Türkiye’den NATO üyeliğine izin vermesini beklememesi gerektiğini belirten Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ankara’nın Finlandiya konusunda farklı bir tavır alabileceğinin sinyallerini verdi.
“Sabırlıyız”
Finlandiya hükümeti ise önceliğinin komşusu İsveç ile NATO’ya katılmak olduğunu vurguluyor. Finlandiya Dışişleri Bakanı Pekka Haavisto, hafta başında gazetecilere yaptığı açıklamada, İsveç olmadan NATO’ya katılma seçeneğinin olmadığını belirterek, “İsveç, savunma ve dış politikada en yakın müttefikimizdir” ifadesini kullandı. Finlandiya’nın İsveç’i ne kadar bekleyebileceğine ilişkin bir soruya “Sabrımız var” yanıtını veren Haavisto, ABD ve İngiltere başta olmak üzere birçok ülkenin NATO üyeliğine başvurduktan sonra kendilerine güvenlik ilişkileri vermesinin kendilerini rahatlattığını belirtti. NATO ülkeleri Finlandiya ve İsveç, üyelik süreçleri tamamlanana kadar her iki ülkeyi olası tehditlere karşı koruyacaklarını belirtmişlerdi.
Haavisto’nun tartışmalı çıkışı
Finlandiya’nın NATO üyelik yolunda ilerlemeye devam etmesi ihtimali aslında Haavisto’nun geçen haftaki açıklamalarından sonra, Erdoğan’ın mesajından önce gündeme gelmişti.
Haavisto, Fin kamu yayıncısı yle ‘ya yaptığı açıklamada Finlandiya’nın NATO’ya İsveç olmadan katılma seçeneğini değerlendirmesi gerektiğini belirtti. Haavisto, “İsveç’in uzun vadede ilerlemesini engelleyecek herhangi bir şey olup olmadığını değerlendirmemiz gerekiyor.” dedi. Öte yandan Haavisto, “bu konuda tavır almak için henüz çok erken” belirterek, ortak başvurunun “birinci tercih” olduğunu vurguladı.
Finlandiya ve İsveç’in üye olabilmesi için 30 NATO üye ülkesinin onayı gerekiyor. Türkiye dışında Finlandiya ve İsveç’in NATO üyeliğine parlamento onayı vermeyen tek ülke Macaristan oldu. Macaristan’ın ilgili protokolleri Şubat veya Mart aylarında geçirmesi bekleniyor. Uzmanlar, Türkiye’deki onay sürecinin 14 Mayıs seçimlerinden sonra devam edeceği görüşünde.
DW,rtr/CO,EC
